Μικροβιακή μόλυνση και χημική ρύπανση του εμφιαλωμένου νερού

Η μόλυνση του εμφιαλωμένου νερού δεν είναι πλέον μια εικασία. Πραγματοποιήθηκε σχετικά εμπεριστατωμένη μελέτη του Εργαστηρίου Ελέγχου Ρύπανσης Περιβάλλοντος, Τμήμα Χημείας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης με επικεφαλής τους καθηγητές του Πανεπιστημίου Θ. Γρηγοράτο και Κ. Φυτιάνο – Διευθυντή του άνω Εργαστηρίου – αναφέρει μεταξύ άλλων

Χημική ρύπανση και Μικροβιακή μόλυνση του εμφιαλωμένου νερού

Ετεροτροφικά Βακτήρια (Heterotrophic Plate Count Bacteria, HPC): Υπάρχουν αρκετές αναφορές για υψηλή συγκέντρωση ετεροτροφικών βακτηρίων σε εμφιαλωμένα νερά.

Κόκκοι Αρνητικοί κατά Gram: Eίναι οι κατ΄εξοχήν παθογόνοι μικροοργανισμοί που συναντώνται στο εμφιαλωμένο νερό. Σε έρευνα στο Ηνωμένο Βασίλειο σε περισσότερα από 700 δείγματα όπου πραγματοποιήθηκε επιτόπιος έλεγχος, βρέθηκε ότι το 97,5% των συνολικών παθογόνων μικροοργανισμών ήταν κόκκοι αρνητικοί κατά GRAM: α) Ψευδομονάδα (Pseudomonas SPP): Σε εμφιαλωμένα νερά προερχόμενα από την Αγγλία, την Γαλλία και το Βέλγιο εντοπίστηκαν τα βακτήρια pseudomonas fluoroscens (πυοκυανική) και pseudomonas vesicularis σε υψηλό ποσοστό, ενώ η pseudomonas diminuta εντοπίστηκε σε βελγικό εμφιαλωμένο νερό. Έχει αναφερθεί ότι στην Ελλάδα τα συχνότερα ευρισκόμενα βακτήρια είναι η ψευδομονάδα η πυοκυανική καθώς και η ps. Stutzeri. Επίσης στην Πορτογαλία αναφέρεται υψηλό ποσοστό ps. Aeruginosa. Τέλος στην Γερμανία και στις Η.Π.Α. κυρίαρχα είδη είναι η ps. Stutzeri και η ps. Putida. β)Καμπυλοβακτηρίδια (Campylobacters):

Σε έρευνα στην Αγγλία και την Ουαλία σε ασθενείς που υπέφεραν από οξεία γαστρεντερίτιδα, βρέθηκε ότι μεταξύ άλλων είχαν καταναλώσει εμφιαλωμένο νερό σε ποσοστό 55%. γ) Άλλοι Κόκκοι Αρνητικοί κατά GRAM: Κατά καιρούς έχουν αναφερθεί περιστατικά όπου το εμφιαλωμένο νερό αποτέλεσε το μέσο διασποράς παθογόνων μικροοργανισμών, όπως ο vibrio cholerae που προκάλεσε επιδημία χολέρας στην Πορτογαλία. Άλλες μονάδες που έχουν απομονωθεί είναι η moraxella και ο comamonas, τα οποία έχουν ταυτοποιηθεί σε εμφιαλωμένα νερά Αγγλικής και Γαλλικής προέλευσης.

Χημική ρύπανση του εμφιαλωμένου νερού

Η παρουσία Νιτρικών σε εμφιαλωμένα νερά, τόσο στις περιπτώσεις που αναφέρθηκαν, όσο και σε έρευνες που έγιναν στις Η.Π.Α., συνδέεται με προβλήματα υγείας, κυρίως σε βρέφη. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση μόλυνσης πηγής υπογείων νερών από βιομηχανική μονάδα στη Μασαχουσέτη των Η.Π.Α. Έλεγχοι που έγιναν σε εμφιαλωμένα νερά της πηγής αυτής έδειξαν υψηλές συγκεντρώσεις τριχλωροαιθυλένιου, διχλωροαιθάνιου και άλλων οργανικών.

Τα βαρέα μέταλλα των οποίων η παρουσία έχει αναφερθεί κατά καιρούς σε εμφιαλωμένα νερά είναι το αρσενικό, ο μόλυβδος, ο υδράργυρος και το κάδμιο. Σε έρευνα στις Η.Π.Α., αναφέρθηκαν παραβιάσεις τόσο για το αρσενικό, όσο και για το κάδμιο και τον υδράργυρο. Επίσης σε έρευνα της NRDC, το 8% των δειγμάτων παραβίαζαν το όριο των 5 ppb για το αρσενικό.

Υλικά εμφιάλωσης

Υψηλά ποσοστά πλαστικοποιητών και άλλων τοξικών ουσιών, που χρησιμοποιούνται για να βελτιώσουν τις φυσικές ιδιότητες του PVC (ελαστικότητα), βρέθηκαν να μεταπηδούν στο νερό. Εξαιτίας αυτού προκαλείται μόλυνση του εμφιαλωμένου νερούΣε εμφιαλωμένα νερά στις Η.Π.Α., έχει αναφερθεί παρουσία φθαλικών και στυρενίου, καθώς επίσης και η παρουσία 1,4 βενζοδικαρβοξυ – αλδεΰδης, βουτυλικού εστέρα του βενζοϊκού οξέος, αιθανικού εστέρα του 4-αιθοξυ-βενζοϊκού οξέος καθώς και DEHA [di-(2-ethylhexyl) adipate] σε εμφιαλωμένα νερά, συσκευασμένα με PET στην Ουάσινγκτον των Η.Π.Α. Επίσης έχουν αναφερθεί περιπτώσεις όπου ανιχνεύθηκαν χημικά των οποίων η ταυτότητα δεν κατέστη δυνατό να προσδιοριστεί με τις κλασικές αναλυτικές μεθόδους (HPLC, GC-MS, κ.α.). Όπως αναφέρθηκε, η παρουσία τέτοιων συστατικών στο νερό, έχει άγνωστες συνέπειες για την υγεία του ανθρώπου, αν και έρευνες έχουν δείξει ότι η μακροχρόνια έκθεση του ανθρώπινου οργανισμού σε φθαλικά μπορεί να προκαλέσει πιθανές δυσλειτουργίες του ενδοκρινικού συστήματος, ακόμη και καρκίνο, ενώ, το DEHA συνδέεται με απώλειες βάρους, προβλήματα στο συκώτι καθώς και αναπαραγωγικές δυσκολίες. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι οι ακτίνες του ηλίου μπορεί να προκαλέσουν οξειδωτικές διεργασίες και στο γυαλί, οπότε ενδέχεται να ακολουθήσει μετανάστευση τοξικών συστατικών προς το νερό.

Αποθήκευση του εμφιαλωμένου νερού

Για νερά που βρίσκονται εμφιαλωμένα σε μπουκάλια από PET, έχει αναφερθεί αύξηση των HPC έως και 10.000 φορές με αποθήκευση τριών εβδομάδων. Άλλη έρευνα έδειξε αύξηση των HPC μέχρι και 1.000 φορές με μόνο μια εβδομάδα αποθήκευση, σε δροσερό και σκιερό μέρος. Αναφορικά στη χημική ρύπανση, είδαμε ότι με αποθήκευση ακόμη και σε χαμηλές θερμοκρασίες, απουσία ακτινοβολίας, αυξάνεται η συγκέντρωση συνθετικών υδατοδιαλυτών οργανικών ουσιών, ενώ αποθήκευση σε ζέστη και ακτινοβολία αυξάνει τη συγκέντρωση τοξικών ουσιών και πλαστικοποιητών.

Εμφιαλωμένο νερό και ευπαθείς ομάδες πληθυσμού

Όπως αναφέρθηκε, τα τριαλογονομεθάνια εκτός των άλλων, είναι υπεύθυνα για ξαφνικές αποβολές σε εγκύους καθώς και καρκίνους, ιδίως σε παιδιά και γέρους. Επίσης, το αρσενικό συνδέεται με ξαφνικές αποβολές, ενώ τα νιτρώδη είναι υπεύθυνα για το σύνδρομο των “κυανών βρεφών”. Τα φθοριούχα είναι υπεύθυνα για την οδοντική φθορίωση στα παιδιά. Είδαμε περιπτώσεις όπου δείγματα εμφιαλωμένου νερού περιείχαν υψηλές συγκεντρώσεις αρσενικού και νιτρικών. Σε άλλα νερά αναφέρθηκε παρουσία ΤΗΜ’s, ενώ και τα φθοριούχα υπήρχαν και μάλιστα σε υψηλότερα ποσοστά από το πόσιμο νερό σε κάποιες περιπτώσεις. Έχουν αναφερθεί νερά πλούσια σε νάτριο και κάλιο, τα οποία φυσικά είναι ακατάλληλα για άτομα που κάνουν διατροφή φτωχή σε άλατα. Επιπροσθέτως, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις μικροβιακής μόλυνσης που έχουν αναφερθεί. Γένη του ps. Cepacia που απομονώθηκαν σε γαλλικό εμφιαλωμένο νερό, συνδέονται με επιδράσεις στο στήθος των παιδιών, ενώ τα κολοβακτηρίδια που βρέθηκαν σε κάποια δείγματα στις Η.Π.Α., προκαλούν διαταραχές σε παιδιά και γέρους.